Dạy trẻ đánh vần như thế nào cho hiệu quả và nhớ từ lâu?

Khi trẻ bắt đầu bước vào độ tuổi tập viết, bố mẹ cũng phải bắt đầu hành trình dạy bé đánh vần. Bé tập đánh vần tiếng Việt lớp 1 sẽ gặp phải một số khó khăn nhất định vì bé còn nhiều bỡ ngỡ và chưa thành thạo. Vậy bố mẹ cần dạy trẻ đánh vần như thế nào cho hiệu quả và nhớ được lâu? Hãy cùng tìm hiểu qua nội dung dưới đây.

1. Dạy trẻ đánh vần như thế nào để hiệu quả?

1.1. Làm quen, học thuộc bảng chữ cái

Bước đầu của cách dạy trẻ lớp 1 đánh vần đó chính là để trẻ làm quen với bảng chữ cái trước. Thay vì cho bé học theo cách truyền thống là học trên sách vở, bố mẹ nên tạo cho con một không gian học tập thú vị.

Bảng chữ cái tiếng Việt là nền móng dạy bé đánh vần tiếng Việt lớp 1

Bố mẹ có thể cho con học các chữ cái thông qua các thẻ flashcard, hoặc cho trẻ xem các video về bảng chữ cái trên mạng xã hội, youtube, hoặc cho con học thông qua các mẩu chuyện ngắn, các chương trình trên TV,… để hướng dẫn con cách đánh vần.

Cùng bé làm quen với tiếng Việt:

>> Bảng chữ cái tiếng Việt & cách phát âm chuẩn theo Bộ GD 2023

>> Nguồn gốc tiếng Việt và lịch sử phát triển của tiếng Việt

1.2. Nắm vững quy tắc đánh vần

Dạy bé tuân thủ theo quy tắc đánh vần trong sách giáo khoa là cách dạy đúng và chuẩn nhất. Vì thế, bố mẹ cũng cần tìm hiểu và nắm vững các quy tắc đánh vần để có thể truyền đạt lại cho bé một cách dễ dàng, chính xác nhất. Lưu ý rằng không nên để bé học sai ngay từ đầu, vì khi tư duy đó đã hình thành trong đầu trẻ thì sẽ rất khó để có thể thay đổi.

Ghép chữ là bước cuối cùng trong quá trình học đánh vần của bé. Đây là một bước vô cùng quan trọng. Bố mẹ và thầy cô phải dạy cho trẻ thứ tự đánh vần. Trong tiếng Việt, một tiếng bao gồm: âm đầu, vần, và thanh. Trẻ phải học được cách đánh vần theo thứ tự: vần trước, sau đó ghép âm đầu với vần, và cuối cùng là thêm thanh.

Thời gian đầu, bố mẹ chỉ nên chọn cho con những từ đơn giản và gần gũi để giúp con dễ tiếp thu hơn. Bên cạnh đó, bố mẹ có thể cho con đọc những câu ngắn sau khi con đã có thể tự ghép chữ một cách thuần thục.

1.3. Dạy bé những chữ cái đơn giản

Khi bắt đầu dạy bé tập đánh vần lớp 1, bố mẹ nên dạy trẻ học các chữ cái đơn giản trước khi cho con học những chữ cái phức tạp, như: ông, bà, bố, mẹ, anh, chị… Như thế, bé sẽ dễ dàng liên tưởng và học được những từ khó một cách nhẹ nhàng hơn.

Ngoài ra, khi trẻ đã tự phân biệt được mặt các chữ cái, bố mẹ cần hướng dẫn cho trẻ cách phân biệt giữa tên gọi và âm đọc của chữ cái.

1.4. Bố mẹ hãy dành thời gian đồng hành cùng con

Trẻ trong độ tuổi mầm non, đầu tiểu học thường khó có thể tập trung trong một khoảng thời gian dài. Do đó bố mẹ cần sắp xếp thời gian phù hợp để dạy bé đánh vần. Điều này sẽ giúp bé trở nên hứng thú và tập trung hơn đối với việc học.

Sự đồng hành và khích lệ của bố mẹ góp phần quan trọng trong quá trình dạy con

Vì bé mới tiếp xúc với việc đánh vần, nên bố mẹ hãy dạy con từ từ, nhẹ nhàng hướng dẫn con từng chút một thay vì gây áp lực cho con. Đừng nóng vội, thiếu kiên nhẫn hay ép buộc, dọa nạt khiến trẻ cảm thấy lo lắng, sợ hãi. Điều đó chỉ khiến trẻ thêm áp lực trong quá trình học và mất hứng thú mỗi khi đến giờ học.

Để con vừa học vừa chơi là cách dạy học vô cùng hiệu quả. Bố mẹ chuẩn bị sẵn tâm lý, không nên đặt nặng thời gian học của con hoặc cách con tiếp thu bài vở. Bé sẽ học nhanh khi được nắm vững kiến thức nền, bắt đầu với những từ vựng đơn giản, quen thuộc trong cuộc sống của bé hơn, như: tên đồ dùng, tên con vật, cách gọi các thành viên trong gia đình…

1.5. Dạy bé đánh vần qua nhiều phương pháp

Dạy bé đánh vần tiếng Việt bằng sách vở là phương pháp truyền thống. Bên cạnh đó, bố mẹ nên thử dạy bé theo các phương pháp khác nhau như: hình ảnh sống động, hoặc các trò chơi. Những trò chơi ở đây có thể là: ô chữ bí mật, ghép tên con vật, ô ăn quan,… Đó là những phương pháp giáo dục vô cùng hiệu quả.

Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng khi trẻ hứng thú với các hình ảnh sinh động, những trò chơi vui nhộn, khả năng ghi nhớ của trẻ sẽ phát huy tốt hơn. Vì vậy, bố mẹ có thể áp dụng phương pháp này để giúp trẻ học tập có hiệu quả và quá trình học trở nên đơn giản hơn. Đừng quên dành cho con những lời động viên, lời khen cho bé trong quá trình dạy bé học. Điều này sẽ giúp con tự tin và hào hứng hơn khi tham gia các trò chơi hoặc học đánh vần qua hình ảnh!

2. Những lưu ý về cách dạy trẻ lớp 1 đánh vần

Dạy trẻ đánh vần như thế nào cho hiệu quả còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau. Trong đó, quan trọng nhất có lẽ là thái độ của bố mẹ và sự hợp tác của trẻ nhỏ.

Bố mẹ nên lưu ý một số điều sau để quá trình dạy bé đánh vần tiếng Việt không còn quá khó khăn:

2.1. Dạy bé học trong thời gian ngắn

Bố mẹ không nên có suy nghĩ con học trong thời gian càng dài thì sẽ càng tập trung và nhớ lâu, học thêm hiệu quả.

Thực tế là trẻ còn đang trong độ tuổi ham chơi, các bé không thể tập trung quá lâu. Do đó, bố mẹ chỉ nên cho bé học từ 10 – 15 phút/lần. Bố mẹ có thể chia thành nhiều lần học, mỗi ngày trẻ có thể học từ 1 đến 2 lần trong thời gian cố định. Ngoài ra, bố mẹ cũng có thể dạy con bất cứ lúc nào khi con đang ở gần bảng chữ cái hoặc sách vở.

2.2. Chọn thời điểm bé tập trung nhất

Bố mẹ sẽ biết được khoảng thời gian nào trong ngày là bé tập trung nhất. Bởi đây là kiến thức mới và khá khó nên yêu cầu trẻ phải thật tập trung. Do đó bố mẹ nên chọn thời gian phù hợp nhất để dạy bé tập đánh vần lớp 1 để đạt được hiệu quả cao nhất.

2.3. Để trẻ học trên tinh thần tự nguyện

Hãy khơi dậy cho trẻ sự thích thú về phần kiến thức mới này, để trẻ được học trên tinh thần tự nguyện. Bố mẹ không nên ép buộc trẻ mà cần kiên nhẫn, chỉ bảo trẻ một cách nhẹ nhàng, từ tốn. Và đừng quên lồng ghép những kiến thức ấy vào những chủ đề xung quanh trẻ; sử dụng các hình ảnh, âm thanh như tranh ảnh, hoặc video để giúp trẻ tiếp thu nhanh và hiệu quả hơn.

2.4. Dạy trẻ nắm những kiến thức cơ bản thật vững

Bố mẹ nên dạy trẻ những kiến thức cơ bản như bảng chữ cái, dấu câu,… trước khi dạy bé tập đánh vần tiếng Việt lớp 1. Khi con đã có nền tảng cơ bản vững chắc, con sẽ học kiến thức mới một cách dễ dàng và hứng thú hơn nhiều.

Trên đây là những kiến thức giúp bố mẹ dạy trẻ đánh vần như thế nào cho hiệu quả và những lưu ý cần biết trong quá trình bé tập đánh vần. Chúc bố mẹ và các con có khoảng thời gian học đánh vần tiếng Việt lớp 1 hiệu quả để sẵn sàng cho những kiến thức nâng cao hơn!